Circular

TC Ticaret Bakanlığı’nın resmi web sitesinin  https://www.ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/brexit linkinde Brexit kapsamında Türkiye-Birleşik Krallık İlişkileri hakkındaki bilgilendirme notu yayımlanmıştır.

Söz konusu Bilgilendirme Notu’nda aşağıdaki önemli konu başlıklarına yer verilmiştir.

1. AB VE BK’NIN ANLAŞMASIZ OLARAK AYRILMASI

-BK TARAFINDAN ÜLKEMİZ İHRACATINDA UYGULANMASI ÖNGÖRÜLEN GÜMRÜK VERGİLERİ VE GÜMRÜK PROSEDÜRLERİ
 
Gümrük vergileri

BK hükümeti, Geri Çekilme Anlaşması’nın Parlamentoda reddi sonrasında 13 Mart 2019 tarihinde anlaşmasız ayrılık durumunda uygulanacak geçici gümrük vergilerini yayımlamıştır.  Bu kapsamda, Brexit sonrasında 12 aylık bir süreyle BK ithalatının yaklaşık % 87’sinde gümrük vergisi uygulanmayacağı, İrlanda Cumhuriyeti’nden yapılacak ithalatta ise gümrük kontrolü yapılmayacağı ifade edilmektedir.

Söz konusu gümrük vergilerine https://www.gov.uk/government/publications/temporary-rates-of-customs-duty-on-imports-after-eu-exit adresinden ulaşılabilmektedir. 

BK Gümrük Kodu, 2018 Vergi Yasası’nda (http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2018/22/contents/enacted) ve beyannameye yönelik süreçler ise söz konusu yasaya ilişkin ikincil mevzuatta (http://www.legislation.gov.uk/uksi/2018/1248/part/1/made) düzenlenmektedir. 

Menşe ve Dolaşım Belgeleri 

Eşyanın doğrudan Türkiye’den veya AB üzerinden dolaylı olarak BK’ya gitmesi halinde; diğer üçüncü ülkelerden ithal edilen eşya ile aynı muameleye tabi tutulacaktır. Halihazırda olduğu üzere, eşya BK sınırında  gümrük beyanına tabi olacaktır. Bu çerçevede BK’nın üçüncü ülkelere yönelik uyguladığı sistemler geçerli olacaktır. 

Söz konusu sistemlerin ayrıntısına https://www.gov.uk/government/collections/uk-trade-tariff-volume-3-for-cds    ve  https://www.gov.uk/government/collections/uk-trade-tariff-volume-3-for-chief web sitelerinden ulaşmak mümkündür.

BK, eşyanın doğrudan Türkiye’den geldiği hallerde, sanayi ve işlenmiş tarım ürünleri için A.TR dolaşım belgesini, tarım ürünleri ve AKÇT ürünleri için EUR.1 ve EUR-MED gibi menşe ispat belgelerini kabul etmeyecektir. 
 
Türkiye ve BK arasında herhangi bir tercihli düzenleme olmayacağından ötürü, anti-damping vergisi gibi bazı ticaret politikası önlemleri uygulanması halinde tercihsiz menşe kuralları geçerli olacak ve menşe şahadetnamesi kullanılması gerekecektir. Bu hallerde, Brexit sonrasında BK tarafı mevcut şahadetnamelerde esasen bir değişikliğe gitmemiş olmakla beraber, şahadetnameler doldurulurken varış ülkesi olarak “EC/European Community” yerine “UK/United Kingdom” yazılması gerekmektedir.
 
Öte yandan; AB ile BK arasında Geçici Basitleştirilmiş Usuller (Transitional Simplified Procedures-TSP) uygulanacak olup, Türkiye’den gönderilen ve AB’de serbest dolaşıma girdikten sonra BK’ya gidecek eşyanın da bu kolaylıklardan yararlanması mümkün olacaktır.
 
TSP geçici olarak 12 aylık bir süre için geliştirilmiş bir uygulama olup, BK’lı ithalatçıların AB’den ürün ithalini kolaylaştırmaktadır. TSP’den yararlanmak için ithalatçının BK’da yerleşik olması ve EORI numarası bulunması, ürünün AB’den BK’ya gitmesi (AB dışından AB’ye gelen ve BK’ya gidecek ürünlerin gümrük formalitelerini tamamlamış olması) gerekmektedir. Eşyanın herhangi bir özel gümrük rejimine tabi tutulması ve AB dışından doğrudan BK’ya gönderilmek istenmesi halinde söz konusu ürünler TSP’den yararlanamayacaktır. TSP ile ilgili ayrıntılı bilgiye: https://www.gov.uk/guidance/register-for-simplified-import-procedures-if-the-uk-leaves-the-eu-without-a-deal adresinden ulaşılabilmektedir.

-ÜLKEMİZCE BK’DAN İTHALATTA UYGULANMASI ÖNGÖRÜLEN GÜMRÜK VERGİLERİ VE GÜMRÜK PROSEDÜRLERİ

Gümrük vergileri
 
BK’dan ithal edilen ürünlere hâlihazırda İthalat Rejimi Kararı’nın 1 no’lu sütununda yer alan gümrük vergisi oranları uygulanmakta olup Brexit sonrasında söz konusu Kararın “Diğer Ülkeler” sütununda yer alan gümrük vergileri geçerli olacaktır. Ayrıca, BK’dan ülkemize ithal edilecek ürünler, AB üzerinden A.TR Dolaşım belgesi ile gelse dahi ilave gümrük vergisine tabi olacaktır. 
 
Menşe ve Dolaşım Belgeleri
 
Mevcut durumda, 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı kapsamında, AB ile sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerinin ticaretinde serbest dolaşım prensibi kapsamında A.TR Dolaşım Belgesi kullanılmaktadır. Tarım ürünleri ile AKÇT ürünleri ticareti ise serbest ticaret düzenlemeleri çerçevesinde yürütülmekte ve eşyanın menşei EUR.1, EUR-MED Dolaşım Belgesi, Fatura Beyanı veya EUR-MED Fatura Beyanı ile ispat edilmektedir.
 
BK’nın AB’den anlaşmasız ayrılması halinde, BK, ülkemiz gümrük vergisi uygulamaları açısından üçüncü ülke statüsünde olacak, ticarette bu belgelerin kullanımı mümkün olmayacaktır. 
 
BK, Türkiye’nin ilave gümrük vergisi uygulaması açısından AB ve çapraz menşe kümülasyonu sistemine dahil ülkeler dışında değerlendirilecek olup, bu amaçla ibraz edilen belgelerde BK’nın menşe ülke olarak beyan edilmesi halinde, eşya ilave gümrük vergisine tabi olacaktır. 

2. AB VE BK’NIN ANLAŞMA İLE AYRILMASI 

AB ile BK arasında ayrılma şartları Brexit sonrasında daha yumuşak bir geçiş yapılmasını garanti altına alan Geri Çekilme Anlaşması ile gelecekteki ekonomik, güvenlik ve kurumsal ilişkilerin amaç ve kapsamını düzenleyen Siyasi Beyan ile düzenlenmektedir. AB ve BK Geri Çekilme Anlaşması üzerinde 14 Kasım 2018 tarihinde mutabakat sağlamıştır. AB söz konusu metnin tekrar müzakereye açık olmadığını müteaddit kereler gündeme getirmiştir. Bununla beraber, Brexit müzakerelerinin sonlandırılması amacıyla Siyasi Beyan’a eklemeler yapılması hususu tartışılmaktadır.  
 
Geri Çekilme Anlaşması çerçevesinde vatandaşlık haklarına ilişkin hükümler, ayrılma hükümleri, geçiş dönemine ilişkin hükümler, mali hükümler ve kurumsal hükümler düzenlenmiştir. Geçiş döneminin 29 Mart 2019 tarihinden başlayarak 31 Aralık 2020 tarihinde sona ermesi ve bu dönemde İngiltere’nin AB üyesi gibi muamele görmesi hususu hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda, anılan dönemde BK AB’nin Tek Pazarı ve Gümrük Birliği kapsamında sahip olduğu hakları devam ettirecek ve AB mevzuatına uymayı sürdürecektir. Geçiş döneminde BK AB’nin ticaret anlaşmalarına bağlı kalacak, AB tarafından aksi belirtilmedikçe, kendisinin müzakerelerini yürüttüğü uluslararası anlaşmaları AB’nin onayı olmadan yürürlüğe koyamayacaktır.
 
Tarafların gelecekteki ilişkilerini düzenleyen hükümlere Geri Çekilme Anlaşması’nda yer verilmemiş olup, bu hususların geçiş döneminde müzakere edilmesi öngörülmektedir. Söz konusu müzakere sürecinin tamamlanamaması halinde ise, İngiltere’nin geçiş döneminin uzatılmasına ilişkin talebini 1 Temmuz 2020 tarihi öncesinde iletmesi imkânı söz konusu olabilecektir. Geçiş dönemi sonrasında AB ve BK gelecek düzenlemeleriyle ilgili uzlaşamazsa, BK geçiş döneminin uzatılmasını talep edebilecek veya Geri Çekilme Anlaşması’nın ilgili hükümleri yürürlüğe girecektir. 
 
Ülkemiz bakımından değerlendirildiğinde, Geri Çekilme Anlaşması kapsamında Brexit sonrasında Türk ürünleri BK pazarına Gümrük Birliği hükümleri çerçevesinde girmeye devam edecektir. 

Bilgilerinize sunulur.