Circular

TC Ticaret Bakanlığı resmi web sitesinde (https://www.ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya/iran/pazar-bilgileri/abd-yaptirimlari) ABD’nin İran’a Yönelik Yaptırımlar Süreci’ne ilişkin duyuru yayımlanmıştır.

Duyuruda, TC Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği’nin ekli Bilgi Notuna yer verilmiştir. (https://ticaret.gov.tr/data/5b8e43c813b8761b8471b9f6/iran%20yaptirimlar%20degerlendirme%20notu%2020012020%20-%20Site.pdf )

İgili bilgi notunda; 

“ABD’nin 8 Mayıs 2018 tarihinde, İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) arasındaki Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan (KOEP-Nükleer Anlaşma) çekildiğini açıkladığı ve bu ülkeye karşı, ikincisi 5 Kasım 2018’de yürürlüğe giren iki fazlı ekonomik yaptırımlar uygulamasına geçtiği,

2020 yılı başında meydana gelen gelişmeler sonucunda yeniden artan ABD-İran gerginliğinin son aşamasında, ABD’nin halihazırdaki yaptırımlara yenilerini eklediği 10 Ocak 2020 tarihli Başkanlık Kararnamesi yayımlandığı,

Bu çerçevede anılan Kararname ile özetle;

 Daha önceki sektörlere ilave olarak İran’ın tekstil, madencilik, inşaat sektörleri ve imalat faaliyetleri de yaptırımlar kapsamına alındığı,

 Bu sektörlerde faaliyet gösteren kişilerin, bu sektörlerle ilgili kullanılan her türlü mal veya hizmetinin İran’dan/İran’a satışına/tedarik edilmesine veya transfer işlemlerine bilerek dahil olanların, bu kişilere her türlü finansal, maddi veya teknolojik mal veya hizmeti temin edenlerin, bu kişilerin sahipliğinde veya kontrolündeki veya doğrudan/dolaylı olarak bu kişiler için hareket eden kişilerin ABD’deki mal varlıklarına el konulmasını, bu kişilerin sahipliğindeki bir değerin ABD’li kişilerin eline geçmesi halinde dondurulması talimatının verildiği,

 Ayrıca, tüm bu kişilere bankacılık hizmeti sağlayan, aracılık yapan ABD dışındaki finansal kuruluşların ABD’de bulunan muhabir hesaplarına yönelik müeyyideler uygulanmasının kararlaştırıldığı,

 Tarım ürünleri, gıda, ilaç ve tıbbi cihaz sektörlerinin yaptırımlardan istisna tutulmaya devam edildiği ve ABD Hazine Bakanlığı’na, Dışişleri Bakanlığı ile danışarak İran’ın başka sektörlerini de yaptırımlara dahil etme imkanının verildiği,

Yayımlandığı gün yürürlüğe girdiği anlaşılan (daha sonra halen faaliyetlerini sürdüren firmalara yaptırımlara uyum sağlayabilmeleri için 16 Ocak 2020 tarihinde 90 günlük bir geçiş süresi tanınmıştır.) söz konusu Kararname ile, yaptırımlara muhatap kişi yada firmaların tam olarak kimler olduğunun, uygulamanın sektör bazında nasıl yapılacağının, özellikle “imalat” kavramı ile hangi süreçlerin kastedildiğinin, yaptırımlardan istisna tutulan kalemlerde İran’da yapılan imalat faaliyetinin yaptırımlara tabi olup olmayacağı gibi hususların henüz netlik kazanmadığı” hususlarına yer verilmiştir.

Ayrıca, “ABD’nin 8 Mayıs 2018 tarihinde Nükleer Anlaşma olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP)éten tek taraflı olarak çekildiğini açıklamasının ardından ABD Hazine Bakanlığı (OFAC), KOEP ile kaldırılan yada istisna tanınan tüm yaptırımların 90 ve 180 günlük iki dönemi içeren listeler üzerinden yeniden uygulamaya konulmasına karar verdiği” belirtilmiştir.

İlgili yaptırımlara da aşağıda yer verilmiştir.

 6 Ağustos 2018’de yürürlüğe giren ABD yaptırımları aşağıdaki gibidir.

• İran Hükümeti’nin ABD Doları satın alması yada elde etmesi hakkındaki yaptırımlar.
• İran’ın altın veya değerli metaller ticaretine yönelik yaptırımlar.
• İran’dan yada İran’a grafit, aluminyum ve çelik gibi ham yada yarı işlenmiş metaller, kömür ve endüstriyel süreçlerin birleştirilmesine yönelik yazılımların doğrudan yada dolaylı satışı, tedariki veya transferi hakkındaki yaptırımlar.
• İran Riyali’nin alınması yada satılması yada İran toprakları dışındaki İran Riyali cinsinden fonların yada hesapların devam ettirilmesi ile ilgili işlemler üzerindeki yaptırımlar.
• İran Hükümeti’ne ait tahvillerin alınması, iştirak edilmesi veya bu tahvillerin çıkarılmasına yardımcı olunması hakkındaki yaptırımlar.
• İran otomotiv sektörü üzerindeki yaptırımlar.
• İran menşeli halılar ve gıda maddelerinin ithalatı ve bunlara ilişkin mali işlemler üzerindeki yaptırımlar.
• Yolcu uçağı, parçaları ve hizmetlerinin İran’a doğrudan ya da dolaylı olarak ihracatına dair yaptırımlar.
• KOEP çerçevesinde uygun görülen faaliyetlere yönelik şarta bağlı anlaşmalar ile ilgili olan yaptırımlar.

5 Kasım 2018’de yürürlüğe giren ABD yaptırımları aşağıdaki gibidir.
 

• İran liman işleticileri, İran İslam Cumhuriyeti Gemicilik Şirketi (IRISL), İran Güney Gemicilik Şirketi veya bağlı kuruluşları da dahil olmak üzere gemicilik ve gemi inşası sektörleri hakkındaki yaptırımlar.
• İran’dan petrol, petrol ürünleri veya petrokimya ürünleri satın alınması da dahil olmak üzere petrol ile ilgili olan işlemler üzerindeki yaptırımlar (diğerlerinin yanısıra İran Milli Petrol Şirketi-NIOC, Naftiran Intertrade Company-NICO ve İran Milli Tanker Şirketi NITC isimleri sayılmıştır).
• Yabancı mali kuruluşların İran Merkez Bankası ve belirlenmiş İranlı mali kuruluşlar ile olan işlemlerine dair yaptırımlar.
• İran Merkez Bankası’na özel mali mesaj hizmeti sağlanmasına yönelik yaptırımlar.
• Aracılık, sigorta veya reasürans hizmetleri tedarik edilmesi hakkındaki yaptırımlar.
• İran enerji sektörü üzerindeki yaptırımlar.

Bilgilerinize sunulur.